Сібір жарасы ежелгі заманнан бері белгілі. Сібір жарасына ұқсас аурудың өршуі 5 мың жыл бұрын ежелгі қытай қолжазбаларында тіркелген. Біздің дәуірімізге дейінгі I ғасырда Еуропаға әсер еткен эпидемияның сипаттамасы Ежелгі Рим ақыны Вергилийде бар-оның айтуынша, ауру "тамырларды кептірді, содан кейін мүшелер бақытсыз болды" және "сүйектерді бір-біріне дейін, біртіндеп аурумен жаралайды". Кейбір тарихшылар бұл ауру перғауындар дәуіріндегі ежелгі Египетте де болған және Киелі кітапта былай сипатталған мысырлықтардың он өлім жазасының бесіншісі болуы мүмкін деп санайды: "міне, Иеміздің қолы далада ,ях, есектерде, түйелерде, өгіздерде және қойларда: теңіз жарасы болады өте ауыр".
Инфекцияның мұндай "ұзақ өмір сүруіне" не себеп болды? Патогеннің ерекшеліктері, атап айтқанда - Табиғатта үш формада өмір сүру қабілеті – вегетативті, капсула және спора, оның қолайсыз жағдайларға бейімделіп, сыртқы ортада, ең алдымен топырақта ұзақ уақыт өмір сүру қабілетін анықтады. Күйдіргі споралары сыртқы ортамен байланыста болған кезде денеден тыс түзіледі және өте ыстық немесе суық температураға, құрғақ жағдайларға, химиялық заттарға, радиацияға немесе басқа факторларға ұшыраған кезде де көптеген жылдар бойы топырақ пен суда сақталады. Егер жануар жұтылса, споралар өніп, ауру тудырады. Күйдіргі бактерияларымен немесе өміршең споралармен байланыс адамдарда да, жануарларда да ауыр инфекцияға әкелуі мүмкін.
Барлық түрдегі Жануарлар сібір жарасына сезімтал, қой, ешкі, ірі қара, буйвол, жылқы, есек, бұғы, түйе сезімтал. Шошқалар аз сезімтал.
Шаңмен, ағынды сулармен сібір жарасының бациллалары болуы мүмкін бұрын қолайлы жерлерге ауыстырылады және қолайлы жағдайларда топырақта инфекцияның жаңа ошақтарын тудырады. Осыған байланысты жануарлар үшін Батпақты, су басқан шалғындар мен егістіктер әсіресе қауіпті.
Табиғи жағдайда жануарларды жұқтырудың негізгі жолы –алиментарлы. Жануарлар негізінен патогенмен ластанған жемді немесе ауыз қуысы мен ас қорыту жолдарының шырышты қабаттары арқылы сумен жеген кезде топырақпен байланыста болады. Осы факторды ескере отырып, бұрын сібір жарасынан қаза тапқан жануарлардың жерленген жерлері болған мал қорымдарының жанына мал жаюға болмайды. Сібір жарасы жерленген жерлердің санитарлық-қорғау аймағы 1000 м құрайды, санитарлық-қорғау аймағы шегінде жер және мелиорациялық жұмыстар жүргізуге, мал бағуға, құрылыс жүргізуге тыйым салынады.
Жануарлар арасында сібір жарасының салдары өте қауіпті, өйткені адам сібір жарасымен ауырады. Негізінен адамдарды жұқтыру ауру жануарлардың ұшаларын кесу кезінде, сою малды ветеринариялық куәландырусыз және ұшалар мен мүшелерді білікті тексерусіз жүргізілгенде орын алады. Жануарлардың иелері малды сою алдында, оның ішінде жеке пайдалану үшін, сою туралы ветеринарлық маманға хабарлау керек екенін білуі керек, ол жануарды термометриямен клиникалық тексеруден өткізеді, ал союдан кейін ішкі ағзаларды әртүрлі этиологиядағы ауруларға, соның ішінде сібір жарасына тексереді. Жануарлардың мясо ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізілгеннен кейін ғана сату және сатып алу қажет. Сою өнімдері (тері, жүн және т.б.) қайта өңделуі немесе жойылуы тиіс.
Жануарлардың аса қауіпті ауруларының, соның ішінде сібір жарасының алдын алу қолда бар ауыл шаруашылығы жануарларының басын вакцинациялау жолымен жүргізіледі. "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 25-бабының талаптарына сәйкес барлық меншік нысанындағы жануарлардың иелері өз жануарларын вакцинациялауды қамтамасыз етуге міндетті. Сібір жарасына қарсы иммундау 2 айдан бастап, содан кейін жыл сайынғы ревакцинациядан басталады. Жұмыстарды ауданның ветеринариялық станциясының күштері тегін негізде жүргізеді, вакцина республикалық бюджет есебінен сатып алынады.
Жануарлардың күйдіргі ауруының алдын-алудың тиімділігі олардың иелерінің ветеринариялық заңнаманың ережелері мен нормаларын сақтауына байланысты. Бұл әсіресе малды есепке алуға және оның қозғалысына қатысты. Иелері өздеріне тиесілі жануарларды сәйкестендіруді қамтамасыз етуге, малды тек қана қолайлы шаруашылық жүргізуші субъектілерден сатып алуға және оны ветеринариялық ілеспе құжаттардың сүйемелдеуімен тасымалдауға, малды сатып алу, өткізу, төлін алу, ауру және жануарлардың өлімі туралы ветеринариялық қызметтерге хабарлауға міндетті. Кейіннен өткізуге арналған жануарларды сою тек мал сою пункттері мен алаңдарында ветеринариялық мамандардың бақылауымен жүргізілуі тиіс. Жануарларды немесе мал шаруашылығы өнімдерін сатып ала отырып, азаматтар сатушыдан олардың ветеринариялық қауіпсіздігін растайтын құжаттарды ұсынуды талап етуге құқылы. Жануарларды асырау кезінде ветеринариялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі жеке және заңды тұлғаларға қойылатын талаптар "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 25-бабында баяндалған.
Жануарлар ауырып, кенеттен қайтыс болған жағдайда иелері тиісті ауылдық округтердің ветеринариялық мамандарына жүгіне алады. Ветеринариялық дәрігерлер мен кәсіпорын басшылығының байланыс деректері "Қызылжар ауданының ветеринариялық станциясы"МКҚК ресми интернет-ресурсында орналастырылған. Онда сіз кәсіпорынның қызметі туралы ақпаратпен таныса аласыз, ветеринария саласындағы нормативтік-құқықтық базаны зерттей аласыз, ветеринарлық мамандардың жұмысы туралы өз пікірлеріңіз бен пікірлеріңізді қалдыра аласыз.
Қаралым саны: 414